Een kettingzaag is een machine die met een speciale ketting is uitgerust om materiaal (meestal hout) te zagen. Hiervoor zitten er op de ketting beiteltjes.
Er zijn twee verschillende typen aandrijving voor kettingzagen: elektriciteit en benzine.
De elektrische kettingzaag is bedoeld voor gebruik dicht bij huis. Ze zijn milieuvriendelijker en maken minder lawaai dan een kettingzaag op benzine. Ze zijn praktischer in gebruik doordat ze lichter zijn. Elektrische kettingzagen zijn vaak goedkoper in aanschaf. Nadeel is het snoer waardoor de actieradius beperkt is en gebruik in een bos dus niet praktisch is.
De benzine kettingzaag zijn bijna zonder uitzondering een tweetaktmotor, met een olie/benzine-verhouding van 1/50. Benzine-aangedreven kettingzagen hebben het voordeel dat ze een grotere mobiliteit hebben en krachtiger zijn dan de elektrische kettingzaag.
Werking
Een kettingzaag bestaat uit drie delen. De motor, het zaagblad en zaagketting.
De motor, vaak een benzinemotor, moet gestart worden met een startkoord (als bij een motormaaier). De motor drijft een kettingrondsel aan, dat zorgt dat de ketting gaat ronddraaien.
Het zaagblad (of "zwaard") zit aan de motorbehuizing vastgemaakt. Het zaagblad heeft over de hele lengte een groef. De functie van de groef is tweeledig. Enerzijds zorgt de groef ervoor dat de ketting rechtuit blijft lopen. Anderzijds zorgt de groef voor vervoer van olie, die de ketting smeert. De groef moet voldoende diep zijn om te ketting er niet uit te laten lopen. Het blad mag niet beschadigd zijn en er mogen geen bramen op zitten.
De ketting is een ketting met zaagtanden. Een zaagketting bestaat uit drie onderdelen: de zaagtand, de dieptesteller en de aandrijfschakel. Deze zijn met elkaar verbonden door verbindingsschakels. De zaagtand doet het werk. Deze beitelt het hout uit de zaagsnede. De dieptesteller bepaalt de diepte waarmee de zaagtand door het hout gaat. Staat deze te hoog afgesteld neemt de zaagtand bijna geen hout mee. Staat deze te diep afgesteld kan de zaagtand vastlopen in het hout. De aandrijfschakel loopt door de groef van het zaagblad. Hier haalt het olie uit om te ketting te smeren.
Een kettingzaag is onnauwkeurig en levert een vrij brede en rafelige zaagsnede op, maar is door zijn handzaamheid en lange zaagblad uitermate geschikt om gehele bomen om te zagen of tot brandhout te verwerken.
Veiligheid
De kettingzaag is een van de gevaarlijkste machines om mee te werken. Er gebeuren relatief veel ongelukken door ondeskundig gebruik. Er zijn speciale opleidingen om met kettingzagen te leren omgaan.
Technische veiligheidsvoorzieningen
De kettingzaag heeft ook veiligheidsvoorzieningen. Zo moeten kettingzagen voorzien zijn van een kettingrem, een kettingvanger, een handvatverbreder om te voorkomen dat de ketting tegen je hand aankomt als deze knapt. Op de kettingzaag zitten anti-vibratierubbers, dit om schadelijke trillingen te voorkomen. Sommige kettingzagen zijn voorzien van handvatverwarming. Dit omdat koude handen gevoeliger zijn voor schade door trillingen dan warme handen.
Persoonlijke veiligheidsvoorzieningen De ketting kan snel heet worden of vastlopen in de geleider. Omdat veiligheid belangrijk is, dragen gebruikers meestal stevige handschoenen en laarzen, kettingzaagbroek, scheenbeschermers, gehoorbescherming, helm en een veiligheidsbril of vizier. Een kettingzaagbroek biedt alleen bescherming tegen een uitlopende zaag. Vol-gas gaan zeker de grotere zagen dwars door een zaagbroek heen.